گرمی نیوز

گرمی نیوز:

نیت داشی

گئرمی‌نین گونئیینده تولون كندین‌دن آشاغا آرمار مشدلییه قالمیش چایین ایچینده قایانین دؤشونده ال ایله قازیلمیش كیمی گؤرونن بیر بالاجا كؤهول وار. ائل آراسیندا بورایا "نیت داشی" دئییلیر.

نیت ائدن كیمسه اوره‌گینده توتدوغوغو نیّت‌ین یئرینه یئتیب-یئتمه‌مه‌سینه گؤره بیر داش گؤتوروب كؤهوله دوغرو آتیر. آتدیغی داش كؤهوله دوشوب قالارسا نیّتی یئرینه یئته‌جك، یوخسا اولمییا‌جاق.

اؤز زامانیندا بو داشا و بو ایشه اینانان‌لار چوخ اولوب. ایندی ده اینانان‌لار واردیر. بو داشین بیری ده اَهرین "كنج اووا" كندینده واردیر.

"آذربایجاندا ان قدیم صنعت نومونه‌لرینه بیز داش و قایا‌لار اوزه‌رینده راست گلیریك. بو دا سبب‌سیز دئییل، چونكی داش اینسان‌لارین معیشتینده ان قدیم و طبیعی نعمت‌لردن بیری ساییلیر. ایبتیدایی اینسان‌لار داش آلت‌لر واسطه‌سیله اؤزلرینه یئمك الده ائتمیش، اوندان موختلیف اشیا‌لار دوزلتمیش‌لر. ایبتیدایی اینسان‌لارین ایلك یاشاییش مسكن‌لری ده (ماغارا‌لار و.س.) داش‌دان تیكیلمیش‌دیر. قادین‌لارین ایلك بزه‌یی، ایلك قلم و لؤوحه ده داش‌دان حازیرلانمیش‌دیر. اینسان‌لارین ائستئتیك زؤوقونون اینكیشاف ائتدیریلمه‌سینده داش بؤیوك رول اوینامیش‌دیر. عبث دئییل‌دیر كی، عالیم‌لر ان قدیم رسم نومونه‌لرینه داش و قایا‌لار اوزه‌رینده راست گلیرلر. ائله بونا گؤره ده خالقیمیز اوزاق كئچمیش‌لردن توتموش بو گونه‌دك داشی همیشه مقدس سایمیش‌دیر. عالیم‌لریمیزین فیكرینجه، آذربایجان اراضی‌سینده ایلاهی‌لشدیریلمیش طبیعی اوبیئكت‌لردن ان قدیمی داش اولموش‌دور. علمی آراشدیرما‌لار گؤسترمیش‌دیر كی، اوزاق كئچمیشده اؤلكه‌میزده داش‌دان اینسان، حیوان فیقورلاری دوزلتمك، اونلارین اوزه‌رینی بزه‌مك محض بو مقصدله ائدیلمیش‌دیر. كئچمیشین یادیگاری ساییلان داش عابده‌لریمیز بو گون بیزی داها چوخ بدیعی و ائستئتیك خصوصیت‌لری ایله ماراقلاندیریر.[1] نومونه اولا‌راق: كاشان شهری‌نین فین موزئیینده اولان داش‌دان یونولموش اینسان باشی گئرمی شهرین‌دن تاپیلمیش‌دیر.

بوتون بون‌لار داشین ساده‌جه بیر ماتئریال اولماسی كیمی یوخ، اونون قوتسال و ایلاهی‌لشمیش خصوصیّت‌لری ایله ده سیخ باغ‌لی‌دیر. اونسوز یاشاماغی ایمكان‌سیز گؤرن ایلكین اینسان‌لار، اونا سیغینیب تؤرن‌لر دوزنله‌مكله اونو راضی ائده‌رك اؤزلرینی قوروما آلتینا آلیب گوونده حس ائدیردی‌لر.

زامان كئچیب یاشام طرزی دییشسه‌ده، بیر زامان احتیاج اوزون‌دن یارانان اینانج و اوندان گلن دب، آیین و تؤرن‌لر خالقین شعورونا هوپا‌راق تاریخ بویو یاشاییب، نسیل‌دن نسیله كئچیب، گلیب بیزیم زامانیمیزا دا چاتمیش‌دیر.

گئرمی بؤلگه‌سینده داشلا ایلگیلی باشقا نمونه‌لر؛

-كار داش: گئرمی‌نین قیبله‌سی ایشناوارین دیبی

-آغ داش: (انؤو داشی) زینگیر ده

-آغداش كندی: گئرمی-برزند یولوندا

-انؤو داشی: اوماسلان، اووسوران، زینگیرده

-چوبان داش: گئرمی‌نین دوغوسوندا

-داش‌بره: پرمئییر یولوندا

-علی داشی : تولون ده- علی چاپان

-یئددی قارداش: زینگیرین ساری بولاق یایلاغیندا- قارا قایا دا یئددی قارداش آدیندا داش قالاغی

-قوچ داش: دیزده ده

-یهر داش: قارا قایا دا و اینی سولو دره

---

[1] - راسیم افندی. آذربایجان اینجه‌صنعتی.باكی، "شرق-قرب"، 2007، 160 ص. + 112 ص. (ایللوست.) س.6-

http://www.milmugan.blogfa.com/post-20.aspx