گرمی نیوز

گرمی نیوز:

آزربایجان توركجه‌سینده اولان ادبی نثریمیز گوجلنمك اوچون گوج‌لو قلم‌لر لازیم‌دیر. گوج‌‌لو قلم‌لر اولماق اوچون گوج‌لو یازارلار لازیم‌دیر. نقد اولمایان یئرده گوج‌لو یازار و گوج‌لو یازی تاپماق چوخ چتین اولور. اولسادا بیر تصادوف اولور. دئمك ایسته‌ییرم كی یازی یازمالییق، یازی‌لاریمیزی نقد ائتمه‌لییك و هرگون یئنی باخیش‌لارلا اسكی باخیش‌لاریمیزی گوج‌لندیریب داها گوج‌لو یازی یازماغا نائیل اولمالییق. منجه ادبی یونده بو قودرت‌لشمه‌نین تملی‌دیر.

بونا اساسن "قارتال ایله گؤیجه‌قارغانین حئكایه‌سی" نه بیر باخیش سالماق یارارلی اولاردی. بو حیكایه "آیدین" به‌ی، "موغان آذربایجان مدنیت اوجاق‌لاریندان" وئبلاگی‌نین ایداره‌چی، طرفیندن یازیلیب‌دیر.

ادبییات‌چی اولمامادیغیم اوچون چوخ درین‌لره كئچه بیلمه‌دیییمی بیلیریم، بونا اساسن بو یازی‌دا تكجه حیكایه‌نین موضوع‌سوندان سوز گئده‌جك.

ایلك اونجه دئمك اولار كی یازی‌نین موضوع‌سو بوندان اونجه‌ده بعضی یازارلار طرفیندن ایشه آپاریلیب. یازارلارین آدلاری یادیمدا اولماسادا بو قونویا اوخشار اولان "قوردلا ایت"، "قارتال‌لا تویوق" و بئله اوخشار موضوع‌لاردا یازی تاپماق اولار. موضوع بئله اولور كی بیر شرافت‌لی حئیوان بیر اسكیك داورانیش‌لی حئیوان‌لا موقاییسه اولونور و آرالاریندا اولان فرق‌لی‌لیك‌لر گورسه‌نیر. دئمك اولار بو توپلوموموزدا یاشایان آیدین-آشكارا گئرچك‌لردن گوتورولوب.

بئله ایددیعا ائتمك اولار كی هله بو قودرت‌لی قونودا قودرت‌لی بیر یازی اوزه چیخماییب. ائله قوردت‌لی یازی‌كی دفعه‌لرله چاپ اولونا و دونیا سطحی‌نده پایلاشماق اولا.

هر یازار گئرچكین بیر گوشه‌سین یازیب او بیری طرف‌لرین‌دن فایدالانا بیلمه‌ییب. بیر قودرت‌لی و شرافت‌لی موجود بیر اسكیك موجودون گیرینه دوشور، او بویوك بیر اولای‌لاردان سونرا اسكیك حئیوانا تابیع اولونور، یوردو یوواسی داغیلیر و هر شئیین الدن وئرمك مجبورییتینده قالیر. اونا بئله دئییرلر كی سن ائله بیزیم كیمین ازلدن آلچاق دونیا گلیب‌سن و بو آلچاق‌لیق اوزو بویوك اوستون‌لوك‌دور.... شرافت‌لی موجود اوز شرافتین گئری قایتارماغا چالیشیر آنجاق مانقوردلار و دوشمان‌لار اونا مانیع اولورلار و بو داستان داوام ائدیر....

موقاییسه مقامیندا دئمك اولار "حئیوان‌لار قالاسی" رومانی (جورج اورول‌ون بویوك اثری) بیر قیامین باشلانیشیندان سونوناجان نئجه اولماغین قودرت‌لی صورت‌ده قلمه چكیر. اورادا تك-تك حئیوان‌لار گوج‌لو صورت‌ده اوز نقش‌لرینی ایفا ائدیرلر و....

بئله زیروه‌لره چاتماق البتده‌كی هر كیمین ایشی دئییل آنجاق اونون نئجه او یئره یئتیشمه‌سی گوز اونونده‌دیر. یازی گرك كی اوز موضوع‌سوایله باغلی رویالارلا گئرچك‌لری گوسترمه‌یه قادیر اولا. بیر یئر موبهم قالیرسا اودا بیله-بیله، داستانی گوجلندیمه‌یی اوچون لازیم اولان بیر ایبهام اولمالی‌دیر.

 

قارتال ایله گؤیجه‌قارغانین حئكایه‌سی

 بیر قارتال ایله بیر گویجه‌قارغا قونشولوقدا یاشاییردیلار. قارتال مئشه‌لرین آغاج خوللاریندان و مختلیف كول‌لاردان قایانین زیروه‌سینده بالا بسله‌مك اوچون داغیلماز بیر یووا قورموشدو. گؤی‌لرین اوجالیقلاریندا اوچوب داغ-داشدا اولان جئیران، چؤل‌كئچیسی، قوچ و كهلیك كیمی حیوان‌لاردان اوولایاراق هم اؤزو یئییب همده بالاسینا یئدیردیردی. بو شیوه ایله یاشایان قارتال "داغ‌لار‌سلطانی" آدینی آلمیشدی.

قارتال‌دان بیر خئیلك آشاغادا، ساری یارغاندا نَیینسه قازدیغی بیر دلیگی اؤزونه یووا سئچه‌رك بیر گؤیجه‌قارغا یاشاییردی. گؤیجه‌قارغا یوواسینین آغزیندا اوتوروب اطرافا باخیردی هارداسا بیر چكیرتگه، بؤجك و بو كیمی بالاجا حیوان گؤروردو شیغیییب اونو توتوب و یوواسینا دؤنوردو. گؤیجه‌قارغانین باشقا بیر اوزللیگی‌ده وار ایدی؛ او آرادا اطرافا اوچوب چای-پارا و اینسان‌لار یاشادیغی یئرلرین یان-یؤره‌سینده شوشه و اونا بنزر پارلاق اشیالاری تاپیب گتیریب غصب ائتدیگی یووانی بزه‌ییردی.

چاغلار اؤتور، دؤوران دییشیر. بیر گون قارتالین بالاسی ایله گؤیجه قارغانین بالاسی مدنیت اوستونده دارتیشیردیلار (بحث ائدیردیلر). چوخ سؤزدن سونرا گؤیجه‌قارغانین بالاسی دئدی؛ گئد یووالاریمیزا باخ، گؤر كیمین یوواسی مدرن یاشامی یانسیدیر (عكس ائتدیریر).

قارتالین بالاسی، یالان و اوغورلوق اوستونده قورولان بو منطق‌ه سوسماق‌دان باشقا یاخشی بیر جاواب بیلمه‌دی.

سوسدو آمما اینانمادی. قاناد چالیب زیروه‌لره اوجالدی. گویجه‌قارغا اونون دالی‌سوره اوچماق ایسته‌دی آمما باشی گیجه‌لیب گئری دوندو.

او گوندن بری، گؤیجه قارغا آرا-سیرا قارتال كیمی گؤیه قالخماق ایسته‌ییر آما باشی گیجلدییینه "قیغغیت-قیغغیت" ائده‌رك  بزكلی یوواسینا گئری دؤنور.

http://www.milmugan.blogfa.com/post-5.aspx