گرمی نیوز

گرمی نیوز:

سایین سید محمد ابراهیمی نین آشاغیدا گلن یازی سی ایلك اونجه ائل‌بیلیمی درگیسی نین، 39-نجو سایی ندا یاییلیب دیر. گرمی نیوز بو گوزل مقاله نی میل موغان وئبلاگی ندان اوخوجولارینا سونور.

یاشلیلاریمیز اسكی دن بئله دئییرلر؛ بیر چوبان چوخ سوسوز ایمیش، تانریدان ایسته ییر اونا سرین سو یئتیرسین، چوبان آند ایچیر: « منه سو یئتیرسن سورولریمدن یئددی سین قوربان كَسرم ». آللاهین امری ایله یئردن بولاغ جوشور، چوبان دویونجا اوندان ایچیر. سورونو اوتارماغا داغلارا ساری آپاریر. داغین اوجا بیر یئرینده دینجلمه یه اوتورور و ایچدییی آند یادینا دوشور. او كوفر ائله ییر و سورودن قوربان كسمك یئرینه، باشیندان یئددی بیت تاپییب اؤلدورور و « بودا سنین قوربانین » دئییر. چوبان ائله بئله ائتدییی حالدا آللاه ساریدان قارغانیر و سورولری ایله بیرلیكده قورویوب داشا دؤنور.

من اوشاقلیقدان بو سؤزلری بؤیوك لردن ائشیدمیشدیم، كئچمیش تاریخیمیزه چوخ ماراقلی اولدوغوم اوچون نئچه ایل قاباق گئدیب او داشی گؤرموشدوم، آنجاق هشتادیئددینجی ایلین یاز فصلینین آغلارگولر آییندا یولداشلارین نئچه سی ایله بیرلیكده یئنه اورادا اولدوم. داش چوبان داها ماراقلی و گؤركملی حالدا دایانمیشدی، سان كی ائله سورولری گؤزله ییردی. منیم اوشاقلیق چاغیمداكی آغساققال لارین چوخو، ابدییته قوووشسالاردا، چوبان داشینا باخدیقجا اونلارین ناغیل ائتدییی سؤزلر بیر ـ بیر گؤزومون اؤنوندن كئچیردی.

داش چوبان اؤزو اینانجلاردا بئله یاشاسادا، موغانین تاریخیندن بیر پارچاسینی اؤزونده یاشادیر. بو داش دونیادا «مئنهیر» آدی ایله تانینان داشلار سیراسیندادیر. « مئنهیر فیرانسیز سؤزو اولوب (مئن= داش، هیر= اوزون) اوزون داش آنلامیندا (معناسیندا) ایشله نیر. آذربایجاندا چوبان داشی آدی ایله مشهور اولان بئله آبیده لره داغ و داغ اته یی زونالاردا راست گلمك اولور». (آذربایجان اینجه صنعتی؛ ریضایئو، ص 26)

منجه بوداشلارین دونیادا « مگالی تیك » آدی ایله تانینان تمددونه عایید اولماسینی احتیمال ائتمك اولار. مگالی تیك یا یئكه داشلار تمددونو دونیانین داش دؤورونه عایید اولان بیر تمددون دور. بو تمددون تاریخ باخیمیندان آزربایجاندا « هوری » لر چاغینا گئدیب چیخیر. آزربایجاندا مگالی تیك ساحه سینده دانیشان آرخئولوقلار (باستانشناسلار) بو تمددونون ایزلرینین، موغانین داغلیق یئرلرینده اولما احتیمالیندان سؤز آچیبلار.

داش چوبان آدی ایله تانینان بو اسكی آبیده؛ گئرمی شهری، ایزمارا، قوزلو (اوغوزلو)، اینی و چه لی(Çələy) كندلری آراسیندا، دؤرد یانیندا تاریخدن ایزلر قالمیش بیر یئرده یئرله شیر. اونون بیر كیلومئتیر قوزئینده و بیر كیلومئتیر گونئینده آدلیم دئو قالاسی و اینی قالاسی، دوغوسوندا ایسه قوزلو كندی اسكی تاریخی اثرلری ایله (اوچ داش ماغاراسی، ایكی تاریخی تپه، عرب سنگری و آغیل یئری آدی ایله تانینان ایكی قالا و.س) یئرله شیر، آنجاق بونلارین هامیسیندان اونملیسی قوزلو و اینی كندلرینین آراسیندا یئرله شن اسكی «دیگه بر» یا «سوداب»(Sovdab) شهری دیر. بو شهرین یئر سالدیغی اؤوروش ایندی اكین یئری كیمی ایستیفاده اولونسادا، شهرین ایزی هله ده قالیر. داش چوبان آبیده سی بعضی لرینین فیكرینجه دیگه بر یا سوداب شهرینین زیاراتگاهی كیمی بیر آبیده دیر و بو یونولموش داشلار چوخ اسكی چاغلارا عاییددیر.

داش چوبان آبیده سی ایزمارا ایله گئرمی آراسیندا، گونئیدن- قوزئیه چكیلن سیرا داغین گونئی اوجوندا یئرلشیر. بورا اینی ده «گؤدوله» و باشقا چئوره كندلرده «داش چوبان»، «چوبان داش»، «داشا دؤنموش چوبان» یا «داشا دؤنن» كیمی آدلانیر. تأسسوفله، بورادا باشقا تاریخی یئرلریمیز كیمی، یئر آلتی اشیالار آختارانلارین- بیلمه دن اؤز تاریخین آرادان آپارماغا اؤزگه لر الیله ایشه توتولانلارین- واسطه سی ایله قازیلیبدیر

قایناق: ائل‌بیلیمی درگیسی، 39-نجو سایی.