آرقو دیلی / علی محمد خلفی زنگبر
یازار : گئرمي‌لي
+0 به یه ن
آرقو، بللی بیر قسمین، گئنل‌لیكله ده بللی بیر ایش(شغل)دن اولان كیشی‌لرین اؤز آرا‌لاریندا یارادیب دانیشدیق‌لاری، بو سبب‌له اورتاق دیلی دانیشان باشقا اینسان‌لارین آنلایابیلمه‌دیگی اؤزل دیله آرقو (آلمانجا: Argot ، gaunesprache ؛ فرانسیزجا: argot ؛ اینگیلیسجه: slang) آدی وئریلیر.
قورولوش باخیمین‌دان ایچین‌دن چیخدیغی اورتاق دیل‌دن فرق‌لی اولمایان آرقو دا، هر دیل كیمی، آردیجیل اولا‌راق دییشیر، گلیشیر. كیمی كلمه‌‌لری اؤلور، اجتماعی گلیشمه‌لره گؤره یئنی كلمه‌‌لر قازانیر.
آرقو اصطلاحی اسكی‌دن، داها چوخ پیس/كوبود دیل قارشی‌لیغی اولا‌راق كولهان بیی [باشی بوش]، آیاق طبقه آغزی اوچون ایشله‌نیلیردی. بو معنانی بؤیوك اؤلچوده دییشدیرمیش‌دیر. بوگون، كولهان بیی، اوغرو، دنیزچی،سوروجو آرقوسو یانیندا اسناف، سنت‌چی آرقولار دا اورتایا چیخمیش‌دیر.
آرقو كلمه‌‌لر، اورتاق دیلین یا دا بیر اؤزگه دیلین كلمه‌‌لرینه اؤزل معنالار یوكله‌یه‌رك، اؤزگه دیل‌دن آلینان بعضی كلمه‌‌لرین قورولوشونو عمداً پوزا‌راق الده ائدیلیر.
آرقو، سانیلدیغی‌نین ترسینه، آنلام دییشیمی‌نین گوجلو اولدوغو، درین آنلاملی، ائتكی‌لی بیر دیل‌دیر. او قدر كی، آرقو كلمه‌‌لر، اؤبك(دسته، توده)لر، گئده‌رك اورتاق دیلین سؤز وارلیغینا دا گیریب، میللت آراسی استفاده اولونور. مثلاً، دومن (حیله، دولاب)، دومن یاپماق، یئلكن‌لری سویا ائندیرمك، دیكینه تراش (یالان‌لارلا دولو گوه‌زه‌لیك)، پالاورا (اویدورما سؤز یا دا خبر؛ اوزون و بوش دانیشما)، اوموزلاماق (آلیب گؤتورمك)، یووارلاماق (بیر شئی یئمك)، بوشلاماق (وازگئچمك، پئشینی بوراخماق)، قیرماق (اوخول‌دان قاچماق)، اینك (چوخ چالیشقان اولماق) كیمی كلمه و اؤبك‌لر آرقودان توركیه توركجه‌سینه كئچمیش‌دیر.
گئرمی‌نین دوغوسوندا یئرله‌شن "خان بیلاغی" آدلانان بیر كندین، بیر چاغ‌لار اردبیلین اطرافیندا اولان "تورپاقلی" كندینده یاشایان آدام‌لاری، "تورپاقلی دیلی" آدلانان بیر دیل بیلیب و لازیم اولان یئرلرده اونو استفاده ائدیرلر. بو آدام‌لارین نه دانیشدیق‌لارینی بیر كیمسه آنلاماسینی ایسته‌مه‌ینده، بو دیلده دانیشیرلار. بو دیلی زرگرلر و قارا‌چی‌لار دا بیلیرلر.
یاغوب بالایی دئییر: ائله بیل بیر آبیرلی قوناغیمیز گلیب ایسته‌ییرم آروادا دئیم كی، بو قوناغا یاخشی سایقی گؤسته‌رك، قوی گئدسین بیزی یاخشی دئسین؛ (بو قازی آز دولانیب بیزیم پایلامیزا، شوققار قاغنی‌دان میل ائله هاناستاسی گئدسین ائولرینده بیزی شوققار تووسون.)
چئلال‌لیق: یاوا‌لیق
لومبارد: توفنگ
قازی: كیشی/ شخص
قایناق:
بالایی یاغوب – گئرمی‌نین خانبیلاغی كندی ساكینی- 73یاشیندا- قیش2011
سون یازیلار
