گرمی نیوز

1-1 فولكلور ندیر؟

بیرینجی دؤنه اولاراق، میلادی تاریخی ایله 1885-جی ایلده آوروپادا «آمبروئیس مورتون Ambroise Morton» اسكی مدنییت اثرلری و خالق ادبییاتینی «Folk – خالق»- «Lor – بیلیم» (فولكلور) «خالق بیلیمی» آدلاندیردی. اوّلجه لاتین دیللی اؤلكه‌لرده بو سؤز ایله راضیلاشمایاراق، باشقا سؤزجوك‌لر یارادیب ایره‌لی سوردولر، لاكین نهایت‌ده همین فولكلور عبارتی‌نین داها اویغون اولدوغونو تصدیق ائدیب، اونو، باشقا تؤرَو (مشتقّ)لری ایله اؤز دیل‌لرینه كئچیردیلر.

شهرستان گرمی یكی از قدیمی ترین شهرستان های استان اردبیل است . روزی شهرستان پارس آباد و بیله سوار با تمام روستها و بخشهایش از بخشهای شهرستان گرمی محسوب می شد. هم اینك آن دو شهر مرزی بسان جوان برومندی گردیده و هر روز خودآرائی می كند ولی شهرستان گرمی بسان پیرمردی كه دندانهایش افتاده ، كمرش خمیده و چشمش بینائی خود را از دست داده است ، هر روز بر پیری آن افزوده می شود . شاید تصور كنید این فرایند طبیعی است كه فرزندان برنا و پدران پیر می گردند . ولی اشتباه نكن كه انسانها بلحاظ طبیعت خود ، پیر می گردند ولی شهرها ، پیری را از مردم و مسئولین خود دریافت می كنند . در شهری كه هركس ، خود را محق بدانند و صاحبان قدرتش  ، خود را ملاك حق و حقیقت بدانند و ، منافع خود را بر همه منافع مقدم بدارند  معمولاً شهرها پیر می شوند.

شهری كه شورایش در زمستان بخوابد و در تابستان در نقش همكار پیمانكاران عمل كند ، خیابانهایش بسان میدان جنگ پراز چاله و چوله و جوییهایش مانند شهر زلزله دیده خواهد بود . شهری كه مسئولینش فعال ترینش برای نماینده و تنبلینش برای خدمت باشد ، طرحههای نیمه تمامش به تعداد خرابه های شهر و بلكه بیشتر از آن خواهد بود . شهری كه ...

راستی چرا علی رغم این كه مردم شهرستان گرمی مردم متدین و شریف و عزیزند و در سطح استان به مردان محبت و عاطفه مشهورند ، از محرومیت مزمن و طولانی و انباشته شده رنج می برند ؟ چرا فرزندان این شهر وقتی در سایر شهرها خدمت می كنند ، موفق ترین مسئولند ولی وقتی در خود این شهر خدمت می كنند ناموفق ترینند ؟ خوشان كارنمی كنند یا نمی گذارند كار كنند یا . . .

مردم شهر گرمی و جوانانش مانند هوای صاف و پاك خود شهر ، پاك و پاكیزه اند . ای كاش می شد خدمت بی منت و صادقانه بر این مردم انجام می دادیم. چاره چیست ؟ و راه كدام است ؟

http://www.safarigermi.blogfa.com/post-369.aspx

موغان بؤلگه‌سینده اَن اَسكی و یئرلی آغاج‌لاردان بیری گیرده‌كان «قوز، جینقیر» آغاجی‌دیر. گیرده‌كانی اؤنجه ائوده یا ائوه یاخین باغچا كیمی بیر یئرده شیتیل ائدیللر، بیر ایلدن سونرا، بایرام قاباغی گؤیه‌رن شیوی آپاریب ایسته‌دیكلری یئرده اَكیرلر. بو شیولر یئددی-سككیز ایلدن سونرا بار وئرمه‌یه باشلاییرلار. بئله اَكمه‌ده گیرده‌كانین قابیغی یوموشالسین دئیه، اونو اَكمه‌دن اؤنجه بیر نئچه گون سووا یاتیردیرلار.

گیرده‌كانی قیشین قاریندان قاباق ایسته‌دییین یئرده آپاریب اَكسن، داها شیتیل ائله‌مك لازیم اولمور. قیشین قاری و بوزو اونون قابیغینی یوموشالدیر و او یازدا گویه‌ریر. اما بئله اَكمه‌ده كیرده‌كانی قورد-قوش تاپیب یئییر و تك-تكی ده چورویور و كسیر.

سوتو ساغیب بیر یئكه قابا توپلاییب گئجه‌دن سحره كیمی آغزی آچیق قویورلار (سریرلر). سوتون خاماسی و یاغی اونون اوزونه قالخیر، بیر بالاجا قاب یا یئكه قاشیق‌لا اونون اوزونو سیویریب، قاتیق چالیب چالخاماقدان اؤتورو آیری قابا تؤكورلر. یئرده قالان سوتو -اوزو ییغیلمیش سوتو- آیری بیر یئكه قازانا تؤكوب اوتون-اوجاغین اوستونه قویورلار. سوت بیر آز قیزدیقدان سونرا (بیشمه‌دن) اونو یئره قویوب، مایا maya آتیب اوستونو چیت-چوله ایله باسدیریرلار. ایكی ساعاتا یاخین قالدیقدان سونرا پئندیره چئوریلدیینی بیلمك‌دن اؤتورو، اونون اوستونو آچیب باخیرلار. توتماسا، توتونجا آیریدان اوستونو باسدیریرلار. توتسا اونون اوستونو آچیرلار و اونو گؤتوروب سوزگج süzgəc دئییلن جونا آغدان تیكیلمیش بیر پارچانین ایچینه تؤكوب آغیزینی باغلادیقدان سونرا، قارغی-قامیش یا یونولموش چوبوقلاردان اؤزل بیچیمده دوزلمیش چیغ çığ آدلانان بیر وسیله‌نین آراسینا قویوب اوستونه بیر آغیر و یاستی داش قویورلار. بو داشا پئندیر داشی دئییرلر.

*بو یازی "ائل‌بیلیمی" درگی‌سی‌نین 37-جی ساییندا یاییلمیشدی. ایندی بیر آز فرق‌له ماراقلی اینسان‌لارین استفاده‌سی اوچون بورادا درج اولونور.

اینسان اؤز یاشادیغی یئرده اولان جان‌لی و جان‌سیزلارلا بعضاً ائله اونسیت و یاخین‌لیق یارا‌دیر كی، بیر زامان گؤرورسن اونلارین جان‌سیز و دوشونجه‌سیزلیگین‌دن آسی‌لی اولمایا‌راق اونلاری اؤزونه یولداش سیرداش ساییر.

آت‌لا یاشایان اینسان اونو عقل‌سیز، دوشونجه‌سیز سانمیر. بون‌لار بیر-بیری‌نین یانیندا یاشایا‌راق، بیر-بیری‌نین دویغوسونو و دوشونجه‌سینی اؤیره‌نیرلر. ائله چاغ‌لار اولور كی، اینسان آتینی اؤزونه یاخین دایاق و آرخا بیلیر. اونونلا دانیشیر، دردلشیر، سیررینی اونا دئییر و اونونلا مصلحت‌لشیر. بو ائل آراسیندا او قدر اؤز یئرینی تاپیب كی "ددؤونن آت ائله‌بیل دیل بیلئی‌دی" ایفادسیله آنلادیلیر.

آتا-بابا‌لاریمیزدان بیزه دئییلن ناغیل‌لاردا و افسانه‌لرده، چوخ ایگیدلر آتلا ایگیدلیك گؤسته‌ریب و قهرامان‌لیق‌لار یارادیب‌لار. ائله بو افسانه‌لردن و ناغیل‌لاردان كئچن موغان ایگیدینی ده، بوتون آذربایجان‌دا اولدوغو كیمی، آتسیز تصور ائتمك اولماز. بئله ایش‌لرله ایلگی‌لی، موغانین ائل-اوباسینی گزیب عمومیت‌له یازیب-یایان اولماسا بئله، او ائو اولابیلمز كی، آت و اونو مینن ایگیدله باغ‌لی ناغیل دئییلمه‌سین.

نگاهی به آمار بالای مهاجرت در شهرستان مغان (گرمی)

افزایش مهاجرت؛ یعنی افزایش فقر و محرومیت

سید مصطفی جمشیدی

كارشناس ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی

به یاد دارم زمانی كه هنوز كودكی بیش نبودیم و در دوره‌ی راهنمایی تحصیل می‌كردیم یكی از معلمانمان جمله‌ای داشت كه هر چند وقت یكبار، علی‌الخصوص مواقعی كه از مشكلات و سختی‌های زندگی در شهر كوچكمان، گرمی، به ستوه می‌آمد، تكرار می‌كرد: " تنها راه رسیدن به رفاه و آرامش فرار از این شهر بی در و پیكر است! "